In de Kasba van Tamagroute

Hassan stond klaar om toeristen rond te leiden toen wij in hartje Tamagroute aankwamen. Hij wilde ons de Kasba laten zien: de oude stad die gebouwd was als één enkel gebouw met straten als gangen en huizen als kamers. Zoals alle Kasba’s was ook deze opgetrokken uit leem. Hassan sprak met ons in toeristen Engels dat hij zichzelf had aangeleerd. Thuis sprak hij Berber en zoals alle Marokkanen die wij tegenkwamen, sprak hij een mond vol Frans. Hij was naar eigen zeggen niet naar school geweest. Daarom was hij het Arabisch niet machtig. Lopend door de Kasba vertelde hij dat het weliswaar één geheel leek, maar in werkelijkheid opgedeeld was in vier delen. In ieder deel woonde één bevolkingsgroep: Berbers, Arabieren, Nomaden en Bedoeïenen. Het klonk als een paradox: nomaden waren toch Berbers en Bedoeïenen, Arabieren. Zijn Engels was niet goed genoeg om uitsluitsel te geven: ‘We zoeken het op!’ Hassan, als Berber, woonde in het Berber deel. Uiterlijk zag hij er eerder zwart Afrikaans dan Berber uit. Alweer zo’n schijnbare tegenstelling. (35)