Het land van de duizenden heiligen

Islam betekent onderwerping. Het betekent niet onderwerping aan iets (een systeem of gewoonte) of iemand (met autoriteit), maar aan de enige echte God: de God van Abraham. De God die Joden, Christenen en Islamieten met elkaar gemeen hebben. Dat sluit de verering uit van Moloch, het Gouden Kalf, huisgoden en heiligen. Toch wordt Marokko het land van de duizenden heiligen genoemd waar ieder dorp wel iemand of iets heeft dat vereerd moet worden. Een rijk religieus bewustzijn, zou ik zeggen, maar niet Mohammed de Chauffeur. Hij is het er niet mee eens! Volgens hem is het niets anders dan afgoderij. Toen ik dit leuke mausoleumpje van een of andere heilige ergens in de Draavallei zat te tekenen, fulmineerde hij over de vrouwen en meisjes die meer vertrouwen hadden in de krachten van zo’n gebouwtje dan in God. ‘En het is overal in Marokko zo!’ sloot hij zijn betoog af. Later las ik ergens dat de spiritualiteit van de Berbers nog schatplichtig zou zijn aan pre-islamitisch animisme. (36)